Bài viết của họa sĩ Tony Horn –  Seattle  Wa  .

Năm 2001 – tháng 12 tôi có dịp ghé thăm triển lãm đầu tiên về nghệ thuật Đảo Ngược của hoạ sĩ Nguyễn đại Giang tại trung tâm  Seattle.Vì cái danh từ Upsidedownism – Đảo Ngược nên buổi khai mạc, khách tò mò háo hức đến đông hơn các cuộc triển lãm khác.

Cảm xúc của tôi sau khi xem tranh Upsidedownism thật lạ lùng và ngỡ ngàng. Tôi đã xem rất nhiều tranh của các họa sĩ nổi tiếng và không nổi tiếng trên thế giới nhưng không đâu giống như tranh của Đại Giang. Thât độc đáo với cả cuộc đời tôi lần đầu tiên nhìn thấy. Cuối tuần sau ngày khai mạc, nhà phê bình mỹ thuật Anna Frahey viết trên báo

Seattle Weekly: Trường phái hài hước Upsidedownism của Nguyễn đại Giang đương đánh đổ lịch sử mỹ thuật phương Tây.

Tại sao Anna Frahey viết như vậy?? cùng với cảm giác lạ lùng trong buổi khai mạc tranh của Đại Giang. Từ đó tôi bắt đầu theo dõi sự phát triển của Upsidedownism.

Đêm Trăng

Đến nay 2017, sau 16 năm trường phái Upsidedownism ngày càng khẳng định chỗ đứng trong lĩnh vực nghệ thuật của thế giới. Hơn ba triệu người đã biết đến danh từ: Upsidedownism. Trong lịch sử mỹ thuật thế giới các trường phái nổi tiếng như Ấn tượng, Lập thể, Dã thú, Vị lai, Biểu hiện ,Trừu tượng, Siêu thực v,v… đều được sinh ra  ở Pháp, Đức, Ý thuộc châu Âu. Ngày nay chính xác Upsidedownism – Đảo Ngược được sinh ra ở Seattle, thủ phủ bang Wasinhton, vùng Tây bắc nước Mỹ. Do một họa sĩ người Việt Nam di dân đến Mỹ năm 1992. Tôi là họa sỹ Mỹ thuật sung sướng vì chính nước Mỹ của tôi, quê hương của trường phái mỹ thuật Upsidedownism. Cách đây 50 năm, cuộc chiến tranh giữa Mỹ và Việt Nam thật khốc liệt đẫm máu. Ngày nay quan hệ hai nước đã thành bạn bè điều đó chứng tỏ không có cái gì vĩnh viễn như tư tưởng của trường phái Upsidedownism. Xem tranh Upsidedownism, bạn không thể lấy mắt thường mà phán xét. Đằng sau những cái bạn nhìn thấy theo tự nhiên là cả tư tưởng, triết lý của tác giả. Tại sao Đại Giang đưa hình thể cái đầu của con người ra khỏi vị trí hai vai xuống giữa ngực, xuống giữa bụng, xuống đến chân… rồi tay biến thành chân, đằng trước biến thành đằng sau, thân người dài ngoẵng chân cẳng ngằn tý…Ở đây môn học cơ bản nhất Anatomi – Cơ thể học của các trường đại học mỹ thuật đã thất bại trước tranh Upsidedownism. Tôi được biết Đại Giang được nhà nước Việt Nam đào tạo đến nơi, đến chốn từ năm 17 tuổi đến năm 30 tuổi. 13 năm liên tục, học mỹ thuật qua các trường trung cấp, đai học mỹ thuật ở Hà Nôi rồi tiếp tục tốt nghiệp với bằng Cử Nhân ở trường đai học mỹ thuật NGA tại  Matxcova.Vậy trình độ cơ bản của Đai Giang rất vững chắc. Cụ thể nhất mà tôi nhìn thấy, ông vẽ chân dung bạn bè theo hiện thực, rất giống nhưng có cái Đẹp theo cách nhìn của bậc Thầy. Hiện nay Ông còn vẽ chân dung theo cách nhìn của Upsidedownism. Nghĩa là những vị trí mắt, mũi, mồm của con người đã bị đảo ngược trong khuôn mặt theo quan niệm tư tưởng của trường phái Upsidedownism

Một họa sĩ Mỹ, bạn tôi có môt bức chân dung Upsidedownism do Đại Giang vẽ. Anh ta để vào chỗ trang trọng nhất trong nhà anh và coi như báu vật.

Một người Mỹ tử tế

       Các trường phái cổ điển, lãng mạn, ấn tượng, lập thể, dã thú, biểu hiện v.v… đều dựa vào kiến thức, học vần của môn học Cơ thể học để phát triển, sáng tạo theo ý niệm của trường phái đó. Ngay cả thiên tài Pablo Picasso 1880-1973 đã làm một cuộc cách mạng Tạo hình của thế kỷ 20 qua các thời kỳ màu xanh, hồng, rồi lập thể v.v… mặc dù có sự biến hóa vô cùng về tạo hình trong nhiều phong cách khác nhau nhưng Picasso vẫn bị hạn chế của con mắt Nhìn, Nghĩa là cái đầu của con người vẫn cắm trên hai vai, không thể nào khác được. Nhưng ở Upsidedownism, của nước Mỹ đầu thế kỷ 21 vị trí cái đầu con người đã bay ra khỏi hai vai mà chu du, cắm trên ngực, trên bụng, dưới chân, đằng sau lưng v.v…

Sự sáng tạo kiệt xuất đó của Upsidedownism có phải quái dị không?? Không, không có gì quái dị cả, vì Upsidedownism vẽ vạn vật trên trên tư tưởng, chứ không lệ thuộc vào con mắt Nhìn. Đại Giang người Việt Nam thuần chất, sinh ra và sống tại Hà Nội, Thủ đô của Việt Nam, cái nôi của văn hóa hàng nghìn năm có trước khi nước Mỹ sinh ra. Lẽ sống của dân tộc Việt Nam, tình nghĩa rất quan trọng trong quan hệ người với người, người với vật, người với thiên nhiên. Có câu người Việt thường nói: “Bán anh em xa, mua láng giềng gần.” hoặc “năm xa, không bằng ba gần “  Nếu vẽ theo con mắt nhìn thấy thì cái đầu con người, ở vị trí xa với tay, chân,và cô đơn trên cái cổ đơn điệu thì ở Upsidedownism đã di chuyển nó trở về gần gũi với tay, chân ngực bụng v.v… những người ruột thịt, anh em của nó. Nó không còn cô đơn nữa nó đã trở về nhà xum họp. Nhưng ý tưởng, ý niệm chính của sự di chuyển đó là sự Gần Gũi, Thân thiện giữa người với người, giữa người với vật, giữa người với tâm linh, quỷ thần.

Cô gái với chú Mèo

 Không phải ngẫu nhiên trong một tác phẩm Upsidedownism, Đại Giang vẽ một cô gái Hà Nội kiêu xa, mặc áo dài truyền thống  màu xanh, xanh rất đẹp. Nhưng đặc biệt nhất cái đầu của cô gái bay từ hai vai xuống vị trí sau cùng của tà áo dài. Và cô ta hạnh phúc đương nói chuyện với con mèo. Sự bình đẳng, bác ái giữa người và vật ở sự đôc đáo này của upsidedownism và cũng chính là sự Nổi loạn của nghệ thuật tạo hình của thế kỷ 21. Ở Việt Nam, khi được hiểu ý nghĩa nhân bản của bức tranh trên, đã có người xin theo Đạo.

Rất nhiều tác phẩm upsidedownism được thể hiện sự Nổi loạn, Nhân bản trên môt cách đa dạng. Sự biến hóa trong tranh Upsidedownism giàu có vô cùng. Nó nói lên sự tự do sáng tạo không bị hạn chế bởi con mắt Nhìn.

Trong bản tuyên ngôn của Upsidedownism: Mặc dù Cuộc đời là Upsidedownism có Sống có Chết, có hạnh phúc và khổ đau, có Sinh, Lão, Bệnh, Tử. Nhưng Upsidedownism vẫn nhìn cuộc đời bằng con mắt Lạc quan. Dù gì Cuộc đời vẫn đẹp và đáng sống. Nên tranh Upsidedownism toát ra sự trong sáng về màu sắc, sự cách tân về tạo hình, sự hấp dẫn, bắt mắt trong giây phút đầu tiên với con mắt Nhìn là sự thay đổi các vị trí của cơ thể con người.

Pablo picasso

Những tranh Upsidedownism vẽ về những người nổi tiếng trên thế giới, nay đã xuất hiện tại các cuộc triền lãm của các bảo tàng mỹ thuật Mỹ. Các danh hiệu cao quý trong giới họa sĩ đều được phong tặng cho người họa sĩ, di dân Việt nam này cùng nhiều giải thưởng quốc tế sau những cuộc thi hội họa của Upsidedownism. Sau triển lãm đầu tiên của Upsidedownism tại trung tâm Seattle. Khi đọc bài báo có câu: ”Upsidedownism đương đánh đổ lịch sử mỹ thuật phương Tây” Danh họa Đại Giang, với nụ cười phúc hậu nói rằng: Không Upsidedownism không có mục đích đánh đổ ai cả, mà chính là làm giàu có hơn, phong phú hơn lịch sử mỹ thuật phương Tây….

                                                                               Họa sĩ Tony Horn, Seattle Wa USA.